سازمان یونسکو، منشور کوروش را بهعنوان یکی از نخستین اسناد جهانی در زمینه حقوق بشر و تنوع فرهنگی به رسمیت شناخت.
این قطعنامه که در چهلوسومین اجلاس عمومی یونسکو (۶ نوامبر) در شهر سمرقند تصویب شد، از کشورهای عضو سازمان ملل میخواهد تا مردم را با منشور کوروش آشنا کنند، متن آن را به زبانهای مختلف ترجمه کنند و ارزشهای آن را برای گسترش صلح و همزیستی فرهنگی بهکار بگیرند.
منشور کوروش، استوانهای سفالی است که حدود ۲۳ سانتیمتر طول دارد و با خط میخی اکدی نوشته شده است. این اثر در سال ۱۸۷۹ میلادی توسط باستانشناس آشوریتبار اهل بریتانیا «هورمزد رسام» (Hormuzd Rassam) در حفاریهای بابل کشف شد و اکنون در موزه بریتانیا نگهداری میشود.
متن منشور مربوط به سال ۵۳۹ پیش از میلاد است، زمانی که کوروش بزرگ پس از فتح بابل، آزادی مذهبی را برقرار کرد، مردم تبعیدشده را به سرزمینهای خود بازگرداند و معابد و آیینهایشان را احیا کرد.
این برای نخستین بار است که یک اثر باستانی ایرانی بهطور رسمی در سطح جهانی بهعنوان سندی مرتبط با ریشههای حقوق بشر شناخته میشود.