پژوهشگران دانشگاههای «فلوریدا»، «ییل» و «دانشگاه هاشمیه اردن» در تحقیقی مشترک که در مجله Scientific Reports منتشر شده، کشف کردهاند که خشونت میتواند تاثیرات ژنتیکی بیننسلی داشته باشد.
آنها نشان دادهاند که نوههای زنانی که هنگام محاصره شهر حما (سوریه) در سال ۱۹۸۲ باردار بودهاند، تغییرات ژنتیکی مرتبط با استرس را در DNA خود دارند، با وجود اینکه هرگز خودشان خشونت این جنگ را تجربه نکردهاند.
این یافته، نخستین شواهد انسانی از پدیدهای است که پیشتر فقط در حیوانات مشاهده شده بود: انتقال ژنتیکی استرس به نسلهای بعدی.
ژنهای ما توسط تجربیات زندگی تغییر نمیکنند، اما از طریق یک سیستم به نام اپیژنتیک (Epigenetics) تنظیم میشوند. در شرایط استرس، سلولها میتوانند تغییرات شیمیایی کوچکی روی ژنها اعمال کنند که بر عملکرد آنها تاثیر میگذارد.
این تغییرات ممکن است به سازگاری با محیطهای پُرتنش کمک کنند، اما سازوکار آنها هنوز بهطور کامل شناخته نشده. تیم تحقیقات، با بررسی DNA خانوادههای سوری که از حما به اردن مهاجرت کرده بودند، به دنبال این تغییرات اپیژنتیک بودند.
این مطالعه، سه نسل از خانوادههای مهاجر سوری (مهاجر به اردن) را بررسی کرده: افرادی که حمله به حما را تجربه کرده بودهاند، نوادگان این افراد که فقط جنگ داخلی اخیر سوریه را تجربه کرده بودند و گروهی که قبل از سال ۱۹۸۰ به اردن مهاجرت کرده و شاهد جنگ نبودهاند.
نتایج این تحقیق نشان داده که تغییرات ژنتیکی ناشی از استرس و تروما میتوانند واقعا در نسلهای بعدی ظاهر شوند، همانطور که در حیوانات هم مشاهده شده است.
علاوه بر این، افرادی که در دوران جنینی در معرض خشونت و تروما قرار داشتهاند، علائمی از پیری زودرس اپیژنتیک را نشان دادهاند.
پژوهشگران این تحقیق تاکید میکنند که این یافتهها فقط به جنگ و مهاجرت محدود نمیشود، بلکه میتواند در موارد خشونت خانگی و سایر اشکال خشونت نیز صدق کند.